هپاتیت B بوسیله ویروس HBV بوجود میآید. میتوان افراد را علیه این بیماری واکسینه کرد. این ویروس در خون ، منی و مایعات واژینال وجود دارد و از طریق تماس جنسی ، وسایل آلوده تزریق دارو منتقل میشود. زنان باردار آلوده میتوانند از طریق جفت یا در موقع زایمان ، ویروس را منتقل کنند. میزان HBV در خون نسبت ویروس هپاتیت Aبیشتر است و همین باعث انتقال راحتتر آن میشود. هپاتیت B منتقل شده از مادر به نوزاد در موقع تولد میتواند به دو شکل مزمن و حاد دیده شود. مزمن یعنی دستگاه ایمنی بدن تا 6 ماه نمیتواند ویروس را شناسایی و نابود کند، در حالی که ویروس برای ماهها و سالها در کبد باقی مانده و به فعالیت و تکثیر ادامه میدهد.
|
این باعث سرطان کبد و آسیب آن میشود. کمتر از 10 درصد بزرگسالان بیماری را به شکل مزمن نشان میدهند، در حالی که این رقم در کودکانی که در موقع تولد آلوده شدهاند به 90 درصد و در نوجوانان به 30 - 25 درصد میرسد. خطر ابتلا به ویروس در بزرگسالان بستگی به سلامتی دستگاه ایمنی دارد. برای مثال افرادی که دستگاه ایمنی آنها به دلایلی مانند پیوند عضو ، دیالیز و مشکلات کلیوی ، شیمیوتراپی و ایدز تضعیف شده است بیشتر از افراد سالم مبتلا میشوند. گزارشها نشان داده است که 90 درصد افراد مبتلا به ایدز به هپاتیت آلوده شدهاند و از این تعداد 15 درصد ، آن را به شکل مزمن نشان میدهند.
تمام افراد آلوده شده با این ویروس علایم بیماری حاد را نشان نمیدهند. 40 - 30 درصد افراد آلوده شده علامت خاصی را نشان نمیدهند. معمولا علایم حدود 6 - 4 هفته بعد از ورود ویروس بروز میکند. مانند هپاتیت A افراد آلوده شده با ویروس هپاتت B حاد احساس بیماری میکنند و قادر به انجام کاری نیستند. کمتر از یک درصد افراد آلوده این بیماری را به شکل خیلی شدید و سریع نشان میدهند که منجر به از کار افتادن کبد و مرگ میشود.
اگر دستگاه ایمنی نتواند بیماری را تا 6 ماه مراقبت کند، شخص علایم هپاتیت مزمن را نشان میدهد. نشانههای هپاتیت مزمن مشابه هپاتیت حاد باشد. معمولا در افرادی که چندین سال است مبتلا به بیماری هستند گروهی از علایم اضافی را نشان میدهند. این علایم شامل کهیر ، جوشهای پوستی ، آرتریت ، سوزش یا مورمور کردن در بازوها و پاها (Polyneuropathy) میباشد.
اولین راه تشخیص استفاده از آزمایش خون است که آنتی ژنها و آنتی بادیها که بوسیله دستگاه ایمنی در مقابل ویروس ساخته میشود را مشخص میکند. آزمایشهای ضروری برای تشخیص آلودگی ، تشخیص آنتی ژن HBSAg (آنتی ژن سطحی B) و دو آنتی بادی HBS ( آنتی بادی مربوط به آنتی ژن سطحی) و آنتی بادی HBC ( آنتی بادی مربوط به آنتی ژن مرکزیB) میباشد.
بوسیله آزمایش بار ویروسی میتوان تعداد ویروس را در خون مشخص کرد. اگر بار ویروسی بیشتر از صد هزار نمونه در میلیلیتر باشد نشان دهنده فعالیت ویروس در کبد میباشد. وقتی بار ویروس از این مقدار بالاتر رود و آنزیمهای کبدی نیز افزایش یابد درمان باید شروع شود. اگر تعداد کمتر از این مقدار باشد و HBe Anti مثبت و HBeAg منفی باشد باید دستگاه ایمنی را کنترل کرد. در این حال نیز ویروس میتواند منتقل شود.
آزمایش آنزیم کبدی میزان آنزیمهای کبد مانند آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) را مشخص میکند. افزایش این آنزیمها نشانه آسیب کبد است. در هپاتیت حاد این آنزیمها افزایش پیدا میکند ولی موقتی است و ندرتا مشکلات دراز مدت کبدی بوجود میآورد. در هپاتیت مزمن مقدار ALT کبد به شکل دورهای یا دائمی افزایش مییابد و خطر آسیبهای کبدی دراز مدت را افزایش میدهد.
این روشها میزان آسیب کبدی را مشخص نمیکنند به همین دلیل از بیوپسی کبد استفاده میشود. بیوپسی برای افرادی که بار ویروسی خیلی بالاتر از صد هزار دارند و آنزیمهای کبد در آنها افزایش پیدا کرده است استفاده میشود.
بزرگسالانی که به ویروس هپاتت B آلوده شدهاند کمتر از 10 درصد احتمال دارد آلودگی را به شکل مزمن نشان دهند ولی اگر شخص به ایدز مبتلا باشد این احتمال به 25 درصد میرسد. زیرا این افراد دستگاه ایمنی ضعیفی دارند. در افراد مبتلا به ویروس ، پاسخ به هپاتیت ضعیف شده یا از بین میرود. این موضوع باعث فعال شدن ویروس میشود و در نتیجه خطر آسیب کبد را افزایش میدهد. ارتباط بین ایدز شدت هپاتیت کاملا معلوم نیست ولی گزارشها نشان داده است که در افراد آلوده با هر دو ویروس خطر ابتلا به سیروز کبدی بیشتر میشود و بار ویروسی بالاتر میرود. همچنین در این افراد خطر از کار افتادگی کبد دو برابر میشود.
فرد مبتلا به نوع حاد بیماری احتیاج به درمان ندارد و میتواند با استراحت و قرصهای ایبوپروفن و نوشیدن مایعات بیماری را تحت نظر قرار دهد. درمان فقط برای افراد مبتلا به هپاتیت مزمن تجویز میشود. هدف از درمان ، کاهش بار ویروسی و سطح آنزیمهای کبد میباشد. اگر آنتی ژنهای HBSAg و HBeAg از خون پاک شوند درمان متوقف میشود.
دو نوع واکسن هپاتیت B که محتوی HBSAg میباشد در دسترس است. واکسنهای بدست آمده از پلاسمای خون و واکسنهای نوترکیبی. هر دو نوع واکسن حتی اگر پس از تولد تلقیح شوند مطمئن ، ایمنیزا و اثر بخش هستند. (آنتی بادی مادری تاثیری بر پاسخ به واکسن نمیگذارد) بیش از 90 درصد کودکان حساس پس از سه دوز واکسن ، آنتی بادی محافظت کننده را تولید میکنند و در اکثر مطالعاتی که بر کودکان هم گروه برای بیش از 10 سال انجام شده است اثر بخشی واکسن جهت جلوگیری از حامل مزمن شدن از 90 درصد تجاوز میکند.
واكسن هپاتيت B، تا حد زيادي از ابتلاي به این بيماري جلوگیری ميكند. در پاسخ به واكسن، بدن آنتي بادي ضد ويروس هپاتيت B را ميسازدكه يك نوع ايمني فعال محسوب ميشود. اين واكسن:
1. در 3 مرحله تزريق ميشود.
2. منع مصرف در دوران بارداري و شيردهي ندارد.
3. حداقل براي مدت 15 سال بدون نياز به آزمايش يا دريافت واكسن مجدد، قادر به ايجاد ايمني خواهد بود.
4. سبب ايجاد هپاتيت B و ايدز نميشود.
5. ممكن است احساس درد و ناراحتي در موضع تزريق و يا تب خفيف ايجاد نمايد.
اين واكسن براي تمامي كودكان از تولد تا 18 سالگي، و نيز بالغيني كه در معرض خطر هستند و سابقة ايمن سازي ندارند پيشنهاد ميشود. ممكن است آزمايش براي تعيين ايمني بدن (اندازه گیری سطح آنتی بادی )نسبت به ويروس هپاتيت B در بالغين كه از سابقة واكسيناسيون خود اطلاع ندارند لازم باشد.
ايمن سازي نوزادان:
3 نوبت تزريق واكسن، ايمني طولاني مدت ايجاد ميكند. تمام نوزاداني كه وزن بيش از 2000 گرم دارند اولين دوز واكسن را بعد از تولد و قبل از ترخیص از بيمارستان دريافت ميكنند. نوزادان نارس و يا نوازاداني كه وزن كمتر از 2000 گرم دارند، در صورتيكه مادرشان مبتلا به هپاتيت B نباشد، بايد تا 1 ماهگي صبر كرده و در 1 ماهگي اولين دوز واكسن هپاتيت B را دريافت نمايند. در صورتيكه مادر در زمان زايمان به ويروس هپاتيت B آلوده نباشد زمان دومين تزريق 1 ماه پس از اولين دوز واكسن خواهد بود. و سومين دوز واكسن بايد در سن 6 ماهگي تزريق شود. محل تزريق واكسن در بازو و يا ران ميباشد.
اگر مادر آلوده به ويروس باشد ( در هنگام زايمان) نوزاد وي در طي 12 ساعت اول تولد بايد ايمونوگلوبولين ضد هپاتيت B را علاوه بر واكسن هپاتيت B دريافت كند. دومين دوز در 1 ماهگي و سومين دوز در 6 ماهگي تزريق خواهد شد
ويروس هپاتيت B در 95 درصد از افراد ناقل علامتي ندارد .
ويروس هپاتيت B در 95 درصد از افراد ناقل علامتي ندارد و زماني فرد با خبر مي شود که بيماري پيشرفت زيادي کرده و اغلب غير قابل معالجه است.دکتر ملک زاده فوق تخصص بيماري هاي کبد و گوارش در گفتگو با باشگاه خبرنگاران افزود: هپاتيت انواع گوناگون دارد، اما نوع B آن از بقيه موارد خطرناک تر است . وي گفت: هپاتيت B در مراحل پيشرفته با علايمي چون يرقان، خارش، ضعف و سستي، بزرگ شدن شکم و آب آوردن آن بروز مي کند و بهترين راه تشخيص اين بيماري انجام آزمايش خون است. وي در خصوص انتقال هپاتيت از مادر به جنين گفت: انتقال اين بيماري در حين بارداري و حتي در زمان زايمان صورت نمي گيرد، اما امکان انتقال بيماري از مادر به نوزاد سه ماه پس از بارداري وجود دارد که اگر نوزاد پس از به دنيا آمدن از مادر بيمار، واکسينه شود، به بيماري مبتلا نمي شوند. اين فوق تخصص بيماري هاي کبد که با تاکيد بر واکسيناسيون هپاتيت B تصريح کرد: واکسيناسيون نه تنها از ابتلا به هپاتيت B بلکه از ابتلا به سرطان کبد نيز پيشگيري مي کند و مطالعات نشان مي دهد، افرادي که يک بار ايمني را بدست مي آورند، به طور مادام العمر اين ايمني به هپاتيت B را دارند.
هپاتیت به معنای التهاب گسترده ی كبد است. حرفB كه در جلوی آن نوشته می شود نوع عامل آن را كه نوعی ویروس است نشان می دهد. هپاتیت یا التهاب كبد علل زیادی دارد كه عبارتند از داروها، انگلها، ویروسها و بعضی از بیماریهای خود ایمنی . انواع شایع هپاتیت ویروسی عبارت اند از :A و B و C و D .
در هپاتیتA ، انتقال ویروس از راه مدفوع به دهان است. در هپاتیتB انتقال ویروس از راه خون و مایعات به بدن است . در هپاتیتC تماس با خون آلوده از راه سوزن های آلوده ، تماس جنسی یا بزاق انجام می گیرد.
هپاتیتB در اثر ویروس نوعB به وجود می آید كه از طریق خون آلوده، سرنگ های آلوده و غیر استریل و یا در زمان زایمان از مادر هپاتیتی به نوزاد سالم منتقل می شود. مهمترین روش انتقال آن از طریق پوست است. (اگر مادر هپاتیتی به نوزاد خود شیر بدهد، نوزاد دچار هپاتیتB نمی شود.)
علایم هپاتیتB :
ابتدا بیمار دچار علائم غیر اختصاصی می شود كه این علائم در هر بیماری دیگر نیز دیده می شود. این علایم عبارت اند از: بزرگ شدن كبد ، ناراحتی های معده و روده ، سردرد ، بی اشتهایی ، تهوع و استفراغ ، خستگی، درد مفاصل و تب . زردی از علائم دیگر آن است كه بهترین محل برای تشخیص زردی ، سفیدی چشم است.
تشخیص هپاتیتB :
تشخیص بیماری از طریق آزمایشات خونی و اندازه گیری آنتی كور( عامل بیماری زا) B و آنتی ژن ( هر ماده ای كه قادر باشد در شرایط خاص پاسخ ایمنی اختصاصی تولید كند )B می باشد.
درمان هپاتیتB :
درمان هپاتیتB به این ترتیب است كه بدن انسان به مرور زمان آنتی كورB می سازد و بعد از مدتی تكثیر و تولید ویروسB در كبد محدود می شود و كم كم كار كبد به حالت طبیعی بر می گردد و زردی از بین می رود و افزایش آنزیمهای كبدی، كاهش پیدا می كند و به مرز طبیعی بر می گردد.
در مواردی ، بعضی از افراد مبتلا به هپاتیت حاد دچار نارسایی كبد می شوند كه در صورت عدم درمان می تواند كشنده باشد.
نظرات شما عزیزان: